ChatGPT’ye Genel Bir Bakış: ChatGPT Nedir?
Doğal dil işleme (NLP) ve yapay zeka alanlarında yaşanan hızlı gelişmeler, ChatGPT gibi devrim niteliğindeki teknolojilerin ortaya çıkmasını sağladı. Kasım 2022’de OpenAI tarafından lanse edilen ChatGPT 1 hafta içinde 1 milyondan fazla kişi tarafından kullanılarak bugüne kadar bir teknoloji aracının ulaşabildiği en yüksek popülerlik düzeyine ulaştı. Peki, böylesine büyük bir ilgi gören ChatGPT nedir, nasıl bir teknoloji ile üretilmiştir, iş dünyası için nasıl bir potansiyel sunar? Bu soruların yanıtını genel bir perspektif ile vermeye çalışacağız.
ChatGPT nedir?
ChatGPT’yi kendisine sorduğumuzda şöyle bir yanıt veriyor “ChatGPT, OpenAI tarafından geliştirilen ve GPT (Generative Pre-trained Transformer) serisine dayanan bir dil modelidir. Bu model, doğal dil anlama (NLU) ve doğal dil üretimi (NLG) yeteneklerine sahiptir ve insan gibi konuşmayı anlamak ve üretmek için eğitilmiştir. ChatGPT, geniş ve çeşitli metinlerden öğrenerek dil bilgisi, kültürel bilgi ve genel bilgi edinir.” Doğal dil işleme, insan dilini anlama ve işleme yeteneğine sahip bilgisayar sistemleri geliştirmeyi amaçlayan bir bilgisayar bilimi alanı. ChatGPT doğal dil işleme teknolojisinin bugüne kadar ulaştığı en son nokta olarak kabul ediliyor. OpenAI tarafından geliştirilen bu üstün dil modeli, metinleri anlamak, oluşturmak ve analiz etmek için yapay zekanın gücünü kullanarak insan dilini şaşırtıcı bir başarı işliyor.
Kasım 2022’de halkın kullanımına açıldığında beri, herkes ChatGPT ile kendi deneyimini yaşıyor. Artık insanlar yapay zeka ile yazışıyor, sohbet ediyor, ona ödev yaptırıyor, metin yazdırıyor, soru cevaplatıyor, çoğu zaman karşılarında bir yazılımın olduğunu bile unutabiliyor. Herkesin bir denemek istediği ama bazı kişilerin şimdiden işinin bir parçası haline getirdiği ChatGPT’nin temel özelliklerini 3 ana grupta toplayabiliriz:
Güçlü Doğal Dil İşleme Yeteneği
ChatGPT, anlam ve bağlam açısından zengin metinler oluşturmak ve anlamak için gelişmiş NLP tekniklerini kullanıyor. Bu sayede, ChatGPT kullanıcıların girdiği metinlere doğru ve anlamlı yanıtlar veriyor.
Geniş Kapsamlı Eğitim Verisi
OpenAI, ChatGPT’yi büyük miktarda eğitim verisi ile beslediğini ifade ediyor. Bu veri seti, internet üzerindeki kitaplardan, makalelerden, bloglardan ve diğer kaynaklardan toplanan metinleri içeriyor Bu sayede, ChatGPT çok çeşitli konular hakkında bilgi sahibi oluyor ve kullanıcıların sorularını yanıtlarken bu bilgiden yararlanıyor.
Sürdürülebilir Gelişme
OpenAI, ChatGPT’yi sürekli olarak güncelliyor ve geliştiriyor. Bugüne kadar, GPT serisinde, GPT, GPT -2, GPT-3, GPT-3.5 ve GPT-4 olmak üzere 5 farklı model çıkarıldı. Bu sayede, dil modeli daha etkili ve doğru yanıtlar sunuyor ve zaman içinde daha geniş bir kullanım alanına hizmet ediyor.
ChatGPT’nin arkasında nasıl bir teknoloji var?
117 milyon parametre içeren GPT serisinin ilk modeli GPT (Generative Pre-trained Transformer), OpenAI tarafından 2018 yılında yayınlandı. Kısa süre sonra 2019’da GPT-2 yayınlandı. 1,5 milyar parametre içeren, daha büyük ve daha güçlü bir model olan GPT-2, metin üretme ve anlama yeteneğiyle dikkat çekti. 2020’de yayınlanan GPT-3’ün, 175 milyar parametreyle çeşitli görevlerde insan düzeyinde performans gösterdiği görüldü.
ChatGPT, OpenAI tarafından geliştirilen GPT-3 teknolojisi temel alınarak oluşturuldu, daha sonra bu modelin GPT-3.5 ve GPT-4 versiyonları kullanıldı. OpenAI GPT-4’ü “daha yaratıcı ve işbirliğine uygun” olarak tanımlıyor. ChatGPT’de kullanılan GPT 3.5 ve GPT-4 kendisinden önceki modeller gibi insan geri bildirimlerinden beslenen “Reinforcement Learning from Human Feedback (RLHF) (Pekiştirmeli Öğrenim)” adı verilen bir teknik ile eğitildi.
Peki ChatGPT’nin arkasındaki temel teknolojinin en önemli özellikleri nelerdir?
- Transformer mimarisi: ChatGPT, Transformer adı verilen özel bir sinir ağı mimarisine dayanıyor. Transformer mimarisi, dikkat mekanizmalarını kullanarak dil modellerinin daha iyi bağlam ve anlam öğrenmesini sağlayan bir mimari. Bu sayede, metinleri anlama ve oluşturma yetenekleri önemli ölçüde artırıyor.
- Ön eğitim ve ince ayar: ChatGPT, iki aşamalı bir eğitim sürecinden geçiyor. İlk aşama olan ön eğitimde, model internette bulunan büyük miktarda metin verisiyle eğitiliyor. Bu süreçte, model dilbilgisi, sözdizimi ve çeşitli konular hakkında bilgi ediniyor. İkinci aşamada ise, ince ayar adı verilen süreç ile model, belirli görevler için özelleştiriliyor ve kullanıcıdan gelen metinlere doğru ve anlamlı yanıtlar üretebilir hale geliyor.
- Geniş kapsamlı eğitim verisi: ChatGPT’nin başarısı, büyük ölçüde geniş ve çeşitli eğitim verisine dayanıyor. Model, kitaplardan, makalelerden, bloglardan ve diğer kaynaklardan toplanan metinleri kullanarak eğitiliyor. Bu sayede, ChatGPT çok çeşitli konular hakkında bilgi sahibi oluyor ve kullanıcıların sorularını yanıtlarken bu bilgiden yararlanıyor
- İnsan gibi iletişim: ChatGPT, doğal ve akıcı bir dil kullanarak, insan benzeri bir iletişim sağlıyor. Bu, modelin doğal dil işleme kabiliyetleri ve eğitim süreçleri sayesinde mümkün hale geliyor.
ChatGPT’nin arkasındaki teknoloji, gelişmiş sinir ağı mimarisi, detaylı eğitim süreçleri ve geniş kapsamlı eğitim verisi ile birleşerek, metinleri anlamak ve oluşturmak için yüksek performanslı bir dil modeli sunuyor. Bu sayede hızlı ve etkili yanıtlar veriyor, bilgiye ulaşmada çok önemli bir araç olarak karşımıza çıkıyor. İnsana çok yakın, doğal ve akıcı bir iletişim kuruyor.
ChatGPT iş dünyasında hangi alanlarda bir dönüşüm yaratacak?
Farklı profildeki insanlar tarafından farklı amaçlarla kullanıldıkça, ChatGPT’nin kullanım alanları keşfedilmeye devam ediyor. Doğal dil işleme teknolojisinin geldiği en son nokta olarak kabul edilen ChatGPT’nin, eğitim ve iş konusunda çok büyük bir dönüşüm vaadettiği aşikat. ChatGPT’nin en hızlı şekilde dönüşüm yaratacağı bazı konular şöyle özetlenebilir:
Müşteri Hizmetleri ve Destek
Geleneksel müşteri hizmetleri, eğer bir dönüşüm gerçekleştiremezse bugünün müşterisinin hız ve doğruluk konusundaki beklentilerini yanıtlamada yetersiz kalacak. Doğal dil işleme teknolojisinin ilk etkileyeceği sektör müşteri hizmetleri olarak kabul ediliyor. ChatGPT ile entegre edilmiş chatbotlar ve sanal asistanlar, kullanıcıların sorunlarına daha hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verebildiği için müşteri memnuniyetini artırıyor. Bu sistemler, sıkça sorulan soruları yanıtlamak ve bazı işlemleri gerçekleştirmek için kullanılıyor.
İçerik Oluşturma ve Düzenleme
ChatGPT’nin etkin şekilde kullanılacağı alanlardan biri de yaratıcı metin yazma ve düzenleme. Yapay zeka, blog yazıları, sosyal medya içeriği, e-postalar ve hatta reklam metinleri oluşturmada pazarlama profesyonellerinin işini çok kolaylaştırıyor. Ayrıca, ChatGPT ile metinleri düzeltme ve düzenleme, dilbilgisi hataları ve stil sorunlarına çözüm üretme konusunda da kullanılıyor. Bunun yanında, otomatik çeviri, metin analizi ve özetleme gibi dil işleme özellikleri, global iş dünyasında daha verimli bir işbirliği sağlayacak gibi görünüyor.
Pazarlama ve Satış
ChatGPT, pazarlama ve satış stratejilerinin geliştirilmesine de katkıda bulunabileceğini, tüketici eğilimlerini analiz etmek, hedef kitleyle etkili iletişim kurmak ve ürün veya hizmet tanıtımlarını optimize etmek gibi görevlerde kullanılacağını ön görebiliriz.
İnsan Kaynakları
ChatGPT, işe alım süreçlerini hızlandırarak ve optimize ederek insan kaynakları alanında dönüşüm yaratma potansiyeline sahip. Özgeçmiş incelemeleri, işe alım sürecini yönlendiren soru-cevap sistemleri ve işe alım süreçlerini yöneten dijital asistanlar için kullanılabilir.
Eğitim Öğretim
ChatGPT, eğitim alanında öğrencilere ve öğretmenlere destek sağlayarak, öğrenme sürecini daha verimli hale getirebilir. Öğrenciler, ChatGPT’yi bir kaynak olarak kullanabiliyorlar. Öğretmenler ise, ders materyalleri oluşturmak, öğrencilere geri bildirim vermek ve sınıf yönetimi süreçlerini geliştirmek için bu AI aracından faydalanabiliyorlar.
Veri Analizi ve Raporlama
ChatGPT, büyük miktarda veriyi işlemeye ve anlamaya yetkin olduğundan, veri analizi ve raporlama süreçlerinde de etkili bir şekilde kullanılabilir. Bu sayede, işletmeler ve araştırmacılar, veri setlerinden önemli bilgileri elde edebilir ve karmaşık verileri anlaşılır raporlara dönüştürebilir.
Ürün ve Hizmet Tavsiyeleri
ChatGPT ürün ve hizmet tavsiyeleri de verebiliyor. Kullanıcılar belirli bir kategori veya özelliklere göre ürün ve hizmet önerileri istediklerinde, ChatGPT geniş veri tabanı ve doğal dil işleme yeteneği sayesinde uygun önerilerde bulunabiliyor. Ancak, bu blog yazıldığında, ChatGPT’nin bilgi tabanı 2021 yılında kesildiği için, en güncel ürün ve hizmet bilgilerini sağlamayabiliyor.
İnovasyon ve ürün geliştirme
ChatGPT, yeni fikirler ve kavramlar üretmeye yardımcı olarak ürün geliştirme sürecini hızlandırabilir ve işletmelerin inovasyon konusunda daha rekabetçi olmasına katkıda bulunabilir.
Kişisel Asistan
ChatGPT, kullanıcıların günlük yaşamlarında, ajanda yönetimi, hatırlatıcılar, hava durumu ve daha pek çok konuda yardımcı olabilir. Bu özelliği ile hem iş hem de özel hayat ile ilgili bir “kişisel asistan” olarak kullanılabilir.
Hangi risk ve sınırlamaları beraberinde getiriyor?
ChatGPT, doğal dil işleme yetenekleri sayesinde iş dünyasını bir çok alanda dönüştürme potansiyeline sahip olmasına karşın, bazı riskleri ve sınırlamaları da beraberinde getiriyor. OpenAI ekibi tarafından da dile getirilen aşağıdaki konular bu anlamda öne çıkıyor:
Yanlış veya yanıltıcı bilgiler: ChatGPT, büyük veri kümeleri üzerinde eğitildiği ve öğrendiği bilgilerin doğruluğunu doğrulayamadığı için, yanlış, güncel olmayan veya yanıltıcı bilgiler içeren yanıtlar üretebiliyor.
Uygunsuz veya önyargılı yanıtlar: Model, eğitim verilerindeki önyargılar veya kullanıcıların duymak isteyebileceği şeyleri tahmin etmeye çalıştığı için, zaman zaman uygunsuz, saldırgan veya önyargılı yanıtlar üretebiliyor.
Giriş ifadelerine duyarlılık: ChatGPT’nin yanıtının kalitesi, giriş sorgusunun ifade biçimindeki küçük değişikliklerden etkilenebiliyor. İfadeyi çok az değiştirerek yazdığınızda, farklı veya daha doğru bir yanıt alabiliyorsunuz. Bu sebeple ChatGPT’nin nasıl kullanacağını bilmek de önemli bir yetenek ve bu yetenek iş dünyasında gittikçe önem kazanacak.
Sözün uzatılması ve belirli ifadelerin aşırı kullanımı: ChatGPT, yanıtlarında sözü fazla uzatma eğiliminde olabiliyor ve belirli ifadeleri aşırı kullanabiliyor. Bu da yanıtlarını gereğinden uzun veya tekrarlayıcı hale getiriyor.
Bağlam veya kullanıcı niyetini anlamama eksikliği: ChatGPT, doğal dil anlamada ileri düzeyde olmasına rağmen, karmaşık bağlamı, ince noktaları veya kullanıcının sorusundaki niyeti anlamakta hala zorlanabiliyor, ilgisiz, eksik, belirsiz, yetersiz yanıtlar verebiliyor.
Güvenlik ve gizlilik endişeleri: ChatGPT’yi hassas uygulamalar için kullanırken veya kişisel bilgileri işlerken, kullanıcı verilerinin güvenliğini ve gizliliğini sağlamak önemli. ChatGPT’nin kişisel verinin işleneceği şekilde kullanılması söz konusu olduğunda güvenlik önlemlerini almak gerekiyor.
Eğitim veri kümesine bağımlılık: ChatGPT’nin performansı, eğitim veri kümesinin kalitesi ve kapsamıyla doğrudan ilişkili. Çok yeni olaylar veya gelişmeler hakkında bilgi eksikliği yaşayabiliyor ve eğitim verilerinde iyi temsil edilmeyen konularda doğru yanıt veremeyebiliyor.
Elbette, OpenAI ekibinin GPT serisinde sürekli iyileştirmeler yaptığını ve yeni modeller çıkararak ChatGPT’nin yeteneklerini artırdığını biliyoruz ancak bazı konuların doğası gereği daha orta ve uzun vadede çözüleceğini söylemek de yanlış olmaz. Bu risklere ve sınırlamalara dair, geliştiriciler ve kullanıcıların, uygulamalarında ChatGPT’yi kullanmadan önce çok iyi test etmesi, izlemesi, güvenlik önlemlerini alması kritik bir önem kazanıyor.
Doğal dil işleme teknolojisi ve ChatGPT nereye doğru gidiyor?
Yakın gelecekte doğal dil işleme teknolojisinde yaşanacak gelişmelerle birlikte, bu teknolojinin çok daha fazla kullanım alanında devreye alınacağını söyleyebiliriz. Önümüzdeki dönemde doğal dil işleme alanında öngörilen gelişmelerden bazıları şöyle:
- Daha sofistike ve anlama başarısı yüksek modeller geliştirilecek.
- Modeller, daha önce öğrendikleri bilgi ve becerileri yeni durumlara daha etkili bir şekilde uygulayabilecekler.
- Genel yapay zeka sistemlerine doğru ilerlenecek. Doğal dil işleme sistemleri, diğer yapay zeka bileşenleri ile daha iyi entegre edecek ve daha genel yapay zeka sistemleri karşımıza çıkacak.
- Doğal dil işleme modelleri daha fazla dil ve lehçeyle eğitilecek.
- Yapay zeka ve doğal dil işleme teknolojisinin etkisi arttıkça, etik, önyargı ve güvenlik konularındaki düzenleme gereksinimi artacak. Gizlilik, güvenlik, zararlığı içeriği sınırlandırma konularında çözüm üretmeye odaklanılacak.
Tüm bu gelişmeler ile insan – yapay zeka arasındaki etkileşimi daha doğal bir hale gelecek ve yapay zeka sistemleri yaygınlaşacak. Doğal dil işleme sistemleri günlük hayatta kullanılan araç ve platformların bir parçası haline gelecek.
Biz de CBOT olarak, ürünümüz CBOT Platformu geleceği şekillendiren ChatGPT ile entegre ettik. Artık CBOT Platform ChatGPT’nin arkasındaki model ile birlikte çalışıyor, bu da bize müşterilerimize sunduğumuz değeri bir adım öteye taşıma, son kullanıcının hayatında daha fazla yer alma fırsatı veriyor. ARGE aşamasından beri yakından takip ettiğimiz ChatGPT ile birlikte nasıl bir değer yarattığımızı görmek için hi@cbot.ai email adresimizden bize ulaşabilirsiniz.